باشگاه  خبرنگاران  جوان  حوزه  دفاعی  امنیتی  گروه  سیاسی، به مناسبت هفته دفاع مقدس قسمت پنجم برنامه گفت‌وگو محور «پلاک» با حضور سردار سرتیپ دوم پاسدار حسن حسن زاده فرمانده سپاه سیدالشهدا استان تهران و از رزمندگان دوران دفاع مقدس در سایت باشگاه خبرنگاران جوان منتشر شد.

برنامه «پلاک» یک گفت‌وگوی رو در روست که قرار است به روایت عملیات‌های مهم دوران دفاع مقدس و نکته‌های ناگفته آن دوران با حضور یک مهمان شاخص بپردازد.

این برنامه که در باشگاه خبرنگاران جوان تولید می‌شود، در هفته دفاع مقدس روی سایت این مجموعه قرار می‌گیرد؛ بنابراین مخاطبان می‌توانند با مراجعه به صفحه اول سایت باشگاه خبرنگاران جوان به نشانی www.yjc.ir به تماشای آن بنشینند.

در ادامه متن کامل این گفت‌وگو را می‌خوانید:

احساس می کردیم لایق لباس سپاه نبودیم

باشگاه خبرنگاران جوان: چطور وارد سپاه شدید؟ چرا تصور پاسدار شدن برای شما راحت نبود؟

حسن زاده: خداوند توفیق داد تا از سال ۱۳۶۵ به عنوان بسیجی در جبهه حضور پیدا کنم، در حقیقت تصور اینکه روزی پاسدار شوم راحت نبود؛ ما یک قداست بسیار ویژه برای پاسدار، سپاه و نشان آن قائل بوده و هستیم و احساس می‌کردیم زیاد لایق این لباس نیستیم.

در آن زمان چند تن از دوستانی که واحد گزینش سپاه پاسداران بودند پیش من و دوستانم آمدند و گفتند اکنون که در جبهه هستید فرم پاسداری پر کنید و به سپاه پاسداران بپیوندید اماما زیاد گرایش نشان می‌دادیم و این موضوع تا پایان جنگ ادامه داشت که در نهایت یکی از دوستان بسیار نزدیک من که در گزینش سپاه هم بود با پیگیری‌های فراوان موفق شد تا من را وارد این نهاد کند.

تصور من این بود که شاید در جنگ نمانم، اما دوست من اصرار داشت تا من پاسدار شوم و حتی می‌گفت که اگر پاسدار نشوی باید به خدمت سربازی بروی، اما من میگفتم که قصد دارم بسیجی باقی بمانم.

با این وجود ما فرم ورود به سپاه را پر کردیم و کار‌ها بسیار سریع پیش رفت و ما کار خود را به سرعت آغاز کردیم چرا که مانند امروز آغاز یک کار نیاز به زمان طولانی نداشت.

ما در آن زمان پاسدار شدیم، اما باز هم به خود جسارت پوشیدن لباس سپاه را نمی‌دادیم، به یاد دارم که با دوستان لباس پاسداری خود را در یک جعبه مهمات گذاشته بودیم و حمل می‌کردیم و از آن استفاده هم نمی‌کردیم؛ فقط برخی‌ها می‌دانستند که ما پاسدار هستیم و عموماً دوستان ما را بسیجی تصور می‌کردند.

در شب عملیات غدیر که در اواخر جنگ رخ داد شهید چراغی که یکی از دوستان بسیار خوب من بود رو به من گفت که تو پاسدار شدی؛ من در ابتدا طفره رفتم و از او پرسیدم که موضوع چیست که گفت من خواب دیدم با لباس پاسداری شهید شدم، او بسیجی بود و میگفت بسیار دوست دارم با لباس پاسداری شهید شوم و من هم با اینکه شک داشتم این دوستم شهید شود لباس را به او دادم، اما در همان شب عملیات با لباس پاسداری شهید شد.

باشگاه خبرنگاران جوان: یعنی اولین لباس پاسداری شما بر تن دوست خودتان بود که شهید شد؟

حسن زاده: بله، در آن زمان بود که من فهمیدم درست فکر میکردم که فقط خودمان لایق پاسداری و لباس آن باشیم، آن دوست من با اینکه فرم پر نکرده بود، اما لیاقت آن را داشت.

باشگاه خبرنگاران جوان: البته عده‌ای ماندند تا امروز به کار بیایند که حتماً شما هم جزء همان دسته هستید؟

حسن زاده: این حرف‌ها برای آرام کردن وجدان خوب است، اما واقعیت این نیست.

باشگاه خبرنگاران جوان: با خاطره‌ای که تعریف کردید پس شما در ۳۱ شهریور ۵۹ که عراق به ایران حمله کرد نباید سن بالایی می‌داشتید، در آن زمان چند ساله بودید؟

حسن زاده: واقعیت این است که در آن زمان من دانش آموز بودم البته در بسیج فعالیت می‌کردم، نزدیک به ۱۷ سال سن داشتم که وارد جبهه شدم و طبیعتاً این امکان وجود نداشت تا از اول جنگ در جبهه باشم.

باشگاه خبرنگاران جوان: در آن زمان چطور متوجه شدید که جنگ آغاز شده است؟

حسن زاده: در آن زمان من مدرسه بودم البته فعالیت‌های بسیاری را در زمینه انقلاب انجام می‌دادم و با توجه به سن کم علاقه خاصی به این موضوع داشتم، من از یک سو هیجان زده و از سوی دیگر نگران بودم آینده انقلاب چه می‌شود.

یکی از ویژگی‌های جنگ تحمیلی علیه ایران این بود که مدارس، مساجد و اماکن عمومی رنگ و بوی جبهه‌ها را گرفتند و از همان زمان بود که اعزام‌ها آغاز شد؛ حال و هوای جنگ در آن روز‌ها هم هیجان انگیز بود و هم به خاطر سن کم در ما این علاقه وجود داشت که به منطقه اعزام شویم البته معمولاً ممانعت می‌شد تا اینکه مدتی گذشت و توفیق حضور پیدا کردیم.

تقاضای عراق برای مذاکره تنها چند هفته پس از شروع جنگ

باشگاه خبرنگاران جوان: صدام قرار بود در یک هفته تهران را فتح کند، اما پس از هشت سال گفت بیایید صلح کنیم، چه اتفاقی رخ داد که در پشت مرز‌ها ماند؟

حسن زاده: طبق اطلاعاتی که من دارم عراق پس از چند هفته برای اینکه به روند شکست‌ها ادامه ندهد درخواست مذاکره کرد چراکه آن شرایط مطلوب آن‌ها پیش نیامد، خود صدام که نه، اما کشور‌هایی که از او حمایت می‌کردند تصور این را داشتند که ایران اسلامی و انقلاب آن که تازه به پیروزی رسیده مشکلات درونی دارد، ساختار آن شکل نگرفته و از یک ارتش و قوای نظامی قدرتمند برخوردار نیست؛ تصور آن‌ها این بود که در یک مدت زمان کوتاه بخشی از خاک ایران اشغال و یا ادعای صدام محقق خواهد شد.

این محاسبات بر اساس نظامی تصورات روی کاغذ و تشخیص‌های نظامی بود، آن‌ها همین امروز هم محاسبه می‌کنند که ایران چهل سالگی خود را نمیبیند، اما می‌بیند یا محاسبه می‌کنند که با تحریم‌ها ساختار ایران از هم میپاشد، اما می‌بینند که می‌ماند و حتی کار‌های بزرگتری را انجام می‌دهد.

این اشتباه در محاسبات دشمنان بوده و هنوز هم هست و دلیل آن هم این است که آن‌ها مولفه‌های دینی، مذهبی و انقلابی را حساب نمی‌کنند، دشمنان نمی‌توانند محاسبه کنند که وقتی به ایران حمله می‌شود فقط قوای نظامی در ابل آن‌ها قرار نمی‌گیرد بلکه تمام ملت و جوان‌ها هستند که پای کار می‌آیند و مانع آن‌ها می‌شوند.

آن‌ها تصور نمی‌کردند شهری مانند خرمشهر بیش از ۳۰ روز در مقابله لشکر‌ها و تیپ‌های دشمن ایستادگی کند، انقلاب اسلامی باعث شد تا توانمندی‌های این ملت که از امام حسین و عاشورا نشأت می‌گیرد برجسته شود.

باشگاه خبرنگاران جوان: شما گفتید که عده‌ای شهید شدند و عده‌ای لیاقت شهادت را نداشتند، امروز آن رزمندگان به طیف‌های مختلفی تقسیم شدند، برای ما بفرمایید به شما جز کدام طیف هستید و آیا تقسیم بندی شهید باکری از رزمندگان را قبول دارید؟

حسن زاده: آن دسته بندی درست بود، برخی از ما با همان ویژگی‌ها و ثبات قدم مسیر مانده و ادامه دادند و اعتقاد من این است که خیلی از رزمندگان هنوز در این طیف هستند.

با یک نگاه متفاوت می‌توان گفت برخی از رزمندگان در مورد کم توجهی قرار گرفتند و حتی من هم شامل این سرزنش می‌شوم که چرا نسبت به همرزمان خود کم توجهی کردم؛ خیلی همت کنیم گاهی اوقات به خانواده شهدا سر بزنیم که این بسیار کم است.

من معتقدم بسیاری است رزمندگان و ایثارگران در مسیر مانده اند و در طول سالیان اخیر هر کجا لازم بوده عده‌ای سینه خود را سپر انقلاب کردند و کار‌های خود را به درستی انجام دادند.

کسانی که نان انقلاب را خوردند ثابت قدم معمولاً هستند

باشگاه خبرنگاران جوان: یک سوال این است که برخی رزمندگان با گذشته درخشان این روز‌ها وارد فعالیت‌های اقتصادی شبهه دار شدند و این باعث شده تا ذهن برخی از مردم نسبت به رزمندگان تغییر کند، نظر شما چیست؟

حسن زاده: من هرچه در ذهن جستجو می‌کنم از میان همسنگران و هم طیف‌های من شخصی وجود ندارد، اما من این نکته را باید بگویم که بسیاری از رزمندگان از اقشار جامعه بودند و پس از جنگ دوباره به دنبال کار‌های خود رفتند.

البته فضای اقتصادی شرایط خود را دارد و ممکن است یک فرد تا نقطه‌ای کار خود را درست انجام داده اما در نقطه دیگری راه خود را درست نرفته باشد، اقتصاد هم با شرایط پیچیده خود اینگونه است، اما من معتقد هستم که تعداد آن‌ها زیاد نیست.

کسانی که نان انقلاب را خوردند ثابت قدم معمولاً هستند، اما اگر مواردی هم وجود دارد نشان می‌دهد که ما مصئون نیستیم، اگر امروز کار خوبی انجام می‌دهیم معلوم نیست که فردا هم این گونه باشد؛ این همان فرمایش امام راحل است چه فرمودند چه میزان حال افراد است، این نشان می‌دهد که ما باید در تمامی عرصه‌ها درست حرکت کنیم.

هیچ سابقه درخشانی نمی‌تواند مانع از این شود که با فرد متخلف برخورد صورت گیرد و اگر فردی گل می‌کند درست است؛ به طور مثال یک فرد در دورانی خدمات شایسته انجام داده اول اینکه باید آن خدمات شایسته را ادامه بدهد و به کشور و ملت خود خدمت کند، اما اگر لغزش یا خیانتی رخ داد باید با آن برخورد شود؛ نمی‌توان آن را تهاتر کرد.

شهدا دغدغه‌مند بودند

باشگاه خبرنگاران جوان: آیا خاطره خاصی از شب‌های عملیات به یاد دارید که بگویید؟

حسن زاده: یکی از نکات جالب که همیشه برای ما رقم می‌خورد این بود که شهدا در هر عملیات از قبل مشخص بودند و با این که ما جز آن‌ها نبودیم، اما از نوع خداحافظی‌ها و سفارش‌ها معلوم بود.

مردم در خیلی از موارد می‌پرسند که فلان نفر چگونه شهید شد، اما پیش از شهادت مواردی از این بزرگواران وجود دارد که می‌توان از آن‌ها درس گرفت، یکی از نکات جالب از دید من زمانی بود که به شب‌های عملیات می‌رسیدیم و دوستان سفارش‌هایی را می‌کردند که مربوط به خود یا خانواده آن‌ها نبود.

به طور مثال برادری را داشتیم که سفارش کرده بود تا ما به خانواده‌های بی بضاعتی که پیشتر او کمک می‌کرد کمک کنیم، این یکی از مواردی است که ما باید به آن بپردازیم؛ این موضوع نشان دهنده مولفه‌ای به نام دغدغه در شهداست.

شهدا و همسنگران ما این دغدغه را داشتند که مردم و همسایگان شان در آرامش باشند، شما ببینید همان زمان که گفته می‌شود اگر جنگ شود آیا کسی در جبهه‌ها حضور خواهد یافت بحث مدافعین حرم پیش می‌آید.

عده‌ای می‌گفتند آیا امکان دارد بعد از بیست سال که برخی‌ها دچار چرب و شیرین دنیا شده اند افرادی باشند که به جبهه بروند، اما بار‌ها دیده ایم که در بسیاری از حوادث مانند زلزله افرادی حضور دارند که حتی جبهه را ندیدند در حالی که وقت گذاشتند تا به ملت خود خدمت کنند.

شهدای مدافع حرم خود مهر تایید بر نوشته شهدای دوران دفاع مقدس زدند و هزاران کیلومتر دورتر از مرز‌های کشورمان افرادی مانند شهید حججی تصمیم گرفتند تا از امنیت کشور و حرم اهل بیت دفاع کنند؛ آن‌ها دغدغه‌مند بودند اگر ما هم می‌خواهیم مشکلات امروز کشور حل شود باید دغدغه‌مند باشیم.

جوانان ما دغدغه مند‌تر هستند و من نمیدانم که وقتی سن بالا می‌رود چطور می‌شود دغدغه مندی پایین می‌آید و پیچ و مهره آن شل میشود، وقتی دغدغه مندی برای مردم باشد نباید از بنشینیم و از کار بزنیم؛ دغدغه‌مند بودن یکی از ویژگی‌های افرادی است که نان انقلاب را خورده‌اند.

جوانان پای ارزش‌های انقلابی ایستادند

باشگاه خبرنگاران جوان: شما در حوادث اخیر کشور، چون سیل ابتدای سال حضور داشتید، از نظر شما حضور جوانان چگونه بود؟ از نظر ظاهری چه قیافه‌ای داشتند؟ آیا بخاری از این جوان‌ها در خواهد آمد؟

حسن زاده: یک سوال از ما همیشه پرسیده می‌شود آیا جوانان امروز مانند گذشته هستند که من باید بگویم بهتر از آن دوران و عمیق‌تر هستند البته نمی‌خواهیم دوران دفاع مقدس را ضعیف نشان دهیم چراکه این دوران ریشه تمام مقاومت‌ها است.

امروز اگر می‌خواهید ببینید جوانان چقدر در میدان حضور دارند به این نگاه کنید که چه میزان به حضرت اباعبدالله الحسین ارادت دارند و مجالس عزای آن حضرت رونق دارد؛ در همین سیلی که اوایل امسال رخ داد درست زمانی که تحت فشار اقتصادی هستیم و مردم مشکلات معیشتی دارند ببینید مردم چه کردند.

در این شرایط هیچ کارشناسی تصور نمی‌کرد این ملت پای کار بیاید، این نشان می‌دهد که روحیه انقلابی و دین مداری ملت ایران نه تنها کمرنگ نشده بلکه پررنگ‌تر هم شده است.

این جوان‌ها و نوجوان‌ها در حادثه سیل اخیر شگفتی ساز بودند، در موضوع سیل پلدختر تمامی کارشناسان معتقد بودند که تخلیه گل و لای از شهر حدود ۲ ماه طول می‌کشد، اما به همت همین جوانان کار در کمتر از ۲ هفته انجام شد و خانه‌ها با ایده‌های ابتکاری همین جوانان از گل پاک شد.

همه این جوانان پای ارزش‌های انقلابی ایستادند؛ در بحث ظاهر نیز به یاد دارم یکی از از علمای بزرگ ما گفت که زیاد این موضوع را جدی نگیرید و نباید جوان‌ها را بر اساس علایق و سلیقه‌ها قضاوت کرد.

باشگاه خبرنگاران جوان: از دید شما اقتدار امروز ایران چگونه است و دفاع مقدس چه نقشی در این اقتدار داشته است؟

حسن زاده: مقام معظم رهبری فرمودند که انقلاب اسلامی در چهل سال گذشته در بهترین وضعیت اقتدار و صلابت قرار دارد و این را هم باید بگویم که در همین ۴۰ سال دشمنان ما یعنی آمریکا، رژیم صهیونیستی و استکبار جهانی در ضعیف‌ترین وضعیت خود قرار دارند.

تمام اتفاقاتی که ما امروز شاهد آن هستیم ریشه در دفاع مقدس دارد، ما امروزه در بسیاری از مولفه‌ها حرف اول در در منطقه و جهان را می‌زنیم؛ ما مسیر را به گونه‌ای در عرصه‌های مختلف طی کردیم که دشمنان بی وقفه در ۴۰ سال گذشته توطئه کردند.

این قدرت نشأت گرفته از یک تفکر است که ما آن را اندیشه مقاومت می‌نامیم که در این اندیشه جوانان نقش ویژه‌ای داشتند، روزی کار جوانان با ساخت سلاحی برای مقابله با ادوات دشمن در دوران دفاع مقدس شروع شد و امروز همان جوانان کار تحقیقات صنعتی را اداره می‌کنند؛ امروز تمامی مولفه‌های قدرت و پایداری نظام ما نشات گرفته از دفاع مقدس است.

سپاه امروز دانش بنیان و در آینده انسان‌ساز خواهد بود 

باشگاه خبرنگاران جوان: از تفاوت‌های دیروز و امروز سپاه بگویید؟ آینده این نیرو چه می‌شود؟

حسن زاده: ما در سپاه پاسداران و بسیج هر روز شاهد رشد هستیم، سپاه امروز نسبت به گذشته مقتدر‌تر است و به سلاح‌های پیشرفته تری مجهز شده به دست جوانان ایرانی ساخته شده و توسعه پیدا کرده است.

سپاه امروز دانش بنیان و بیشتر از گذشته بین ایرانی‌ها و مردم جهان محبوب است، سپاه امروز حافظ ارزش‌های انقلاب است علاوه بر داخل کشور بین مردم سوریه، عراق و یمن هم محبوب است.

من معتقدم گذشته، حال و آینده سپاه با انقلاب اسلامی گره خورده بنابراین آینده سپاه و انقلاب همان چیزی است که در گام دوم انقلاب آمده است؛ انشالله در آینده شاهد یک سپاه انسان ساز خواهیم بود.

باشگاه خبرنگاران جوان: سردار آیا دوره‌ای از تاریخ وجود دارد که شما می‌خواستید در آن حضور داشته باشید؟

حسن زاده: بهترین دورانی که ما میدانیم حسرت آن را نخواهیم خورد دوران انقلاب است، اما در بحث آن موضوع به نظر من دوران اوایل اسلام است که می‌گویم‌ای کاش بودم تا آن همه ظلم به حق اهل بیت روا داشته نمی‌شد.

این دورانی است که من دوست داشتم باشم تا مانند ملت امروز ما کسی فریب دروغ‌های دشمنان را نمیخورد.

رهبری فرمودند نه جنگ می‌شود و نه مذاکره می‌کنیم

باشگاه خبرنگاران جوان: چرا محکم گفته می‌شود جنگ صورت نخواهد گرفت؟

حسن زاده: در این موضوع دو نگاه وجود دارد، یکی بحث محاسباتی یعنی بگوییم که ما چه وضعیت دفاعی داریم و همه دنیا هم خوب می‌دانند که وضعیت دفاعی ما به شکلی است که اگر اراده کنیم پایگاه‌ها و نفرات آن‌ها را خواهیم زد؛ همه خوب می‌دانند که گلوگاه‌های اقتصادی دنیا در اختیار ماست و اگر بخواهیم آن‌ها خواهیم بست.

این دست بلند جمهوری اسلامی و محور مقاومت است، اما نکته قابل توجه حضور مسلمانان در کشور‌های محور مقاومت است و دشمنان خود می‌داند که اگر دست از پا خطا کنند این ملت‌ها تمام منافع آن‌ها را از بین خواهند برد.

مقام معظم رهبری همواره فرموده‌اند که جنگ نخواهد شد و مذاکره‌ای هم در کار نخواهد بود، شما در همین موضوع انهدام پهپاد به اصطلاح فوق پیشرفته آن‌ها دیدید که هیچ کاری نتوانستند انجام بدهند.