به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شهدای مدافع حرم به نقل از شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ داوود خراسانی، رئیس اداره نظارت بر پیشگیری از حوادث غیرمترقبه در گفت‌وگو با خبرنگار سینا درباره وضعیت ترافیکی در کشور، اظهار داشت: گرچه حوادث ترافیکی به عنوان یک بحران در نظر گرفته نمیشود و براساس تعاریف مختلف، بحران به حوادث طبیعی و یا انسان ساز اطلاق می‌شود که تعداد مجروحین زیادی را برجای می گذارد و اخلال در عملکرد جامعه ایجاد می‌کند و نیاز به کمک از سایر منابع بیرونی دارد اما چه بسا باری که ناشی از حوادث ترافیکی بوده، در کشور ما بسیار سنگین‌تر از بحران‌های طبیعی است.

 

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی؛ افزود: به‌عنوان مثال در سال 1382 که زلزله بم رُخ داد، تعداد بالغ بر 27 هزار کشته و 30 هزار مجروح داشتیم که در نوع خود آمار بسیار بالایی بود؛ اما قابل توجه اینست که در همان سال 30 هزار و 721 کشته و 800 هزار مجروح در اثر تصادفات اتفاق افتاد که به مراتب بسیار بالاتر از تلفات زلزله بم به عنوان یکی از فاجعه آمیزترین و تلخ ترین حادثه طبیعی در کشور بود، لیکن تاثیر خاصی در جامعه نداشت.

 

تصادفات بیش از بلایای طبیعی مرگ‌آفرین است

وی با تاکید براینکه به‌طورکلی مرگ ناشی از حوادث ترافیکی بسیار بیشتر از حوادث و بلایاست، ادامه داد: برخلاف کشورهای پیشرفته که مرگ ناشی از حوادث ترافیکی نُهمین علت مرگ‌ومیر است، در کشور ما پس از بیماریهای قلبی و عروقی، تصادف دومین علت مرگ است؛ همچنین طبق مطالعات سازمان جهانی بهداشت در سال 1382، نرخ رُشد مرگ ناشی از حوادث ترافیکی در ایران، کشور ما را در رتبه ششم از ابتدا و در سال بعد در رتبه چهارم از انتها قرار داد.

 

خراسانی، گفت: البته به مرور زمان در مطالعاتی که طی سالهای بعد صورت گرفت؛ ایران در میان 175 کشور دنیا، مقام 170 را از آخر کسب کرد که نشان دهنده مطلوبتر شدن شرایط بود؛ اما باید درنظر داشت اگرچه نرخ نزولی ایجاد شد و از 28 هزار به 17 هزار مرگ رسیدیم اما در مقایسه با سایر کشورها توفیقات ایران همچنان کمتر بوده است.

 

سیستم حمل و نقل در همه جای دنیا متولی تامین ایمنی است

رئیس اداره نظارت بر پیشگیری از حوادث غیرمترقبه، افزود: فاکتورهای متعددی در بالا بودن مرگ و میر ناشی از حوادث ترافیکی تاثیر دارد؛ اما از نگاه سیستمیک و علمی، عامل انسانی اولین فاکتور اثرگذار است اما از نظر بنده، سیستم حمل و نقل شامل راه‌ها و خودروها نیز نقش بسیار مهمی دارند؛ درکشورهای موفق در مدیریت مرگ و میر ناشی از آسیب های ترافیکی بیشترین مسئولیت با متولیان تامین ایمنی راه  است؛ آنها مسئولیت بیشتری دارند؛ از سال 1976 نسخه دورنمای صفر، در همه کشورها مانند سوئد شکل گرفته است که پیش بینی می‌کند تا سال 2050 هیچ مرگ ناشی از حوادث ترافیکی نخواهیم داشت و این نگاه کاملا سیستمیک است و مسئولیت اصلی را برعهده سیستم حمل ونقل می‌گذارد و مردم را تابع قوانین می‌کند؛ در این نگاه ایمن کردن خودروها و جاده‌ها بیشتر مدنظر قرار داده شده و اعتقاد براین است که اگر زیرساختها درست باشد میتوان رفتار مردم را در قالب آن بهبود بخشید؛ مدیریت سرعت از ارکان مهم دیگر این دیدگاه است.

 

موتوریزه شدن سریع و عدم تناسب ایمنی در خودروها موجب افزایش تلفات است

وی خاطرنشان کرد: در کشور ما از سال 1382 به بعد، تعداد خودروها به یکباره بسیار رشد کرد و موتوریزه شدن در ایران روی نمودار با شیب تند صعودی مشخص شد درحالیکه ایمن شدن خودروها و زیرساختها متناسب با این رشد، توسعه نیافت؛ سایر کشورها مانند آمریکا نیز تجربه چنین وضعیتی را در گذشته داشته‌اند و کشور ما باید از تجربه موتوریزه شدن و افزایش مرگ ناشی از حوادث ترافیکی به علت ایمن نبودن خودروها استفاده می‌کرد؛ در واقع به لحاظ توجه جدی نداشتن به ایمنی در خودروها و راه ها به عنوان یک رکن اصلی شاهد افزایش تعداد تلفات و مصدومین هستیم.

 

هدف از نصب دوربین‌ها و تابلوهای راهنما، بروز رفتار ایمن و سالم در فرد است نه جریمه کردن

خراسانی، ادامه داد: همچنین وضعیت جاده‌ها و مدیریت سرعت از عوامل مهم هستند؛ البته مدیریت سرعت حتما به معنای کاهش سرعت نیست مثلا در لاینی که سرعت 120 کیلومتر است هیچ خودرویی نباید با سرعت 60 کیلومتر حرکت کند و در جاده‌های کشور میبایستی اطلاع رسانی درباره وضعیت سرعت کاملا اجرا شود و به اصطلاح جاده گویا بوده و تابلوهای راهنما به قدر کافی موجود باشد؛ این بدین معناست که تابلوها باید مدام با راننده حرف بزنند و پیامهای لازم را بدهند زیرا هدف جریمه کردن و مچگیری افراد نیست بلکه هدف از نصب دوربین‌ها و تابلوهای راهنما، بروز رفتار ایمن و سالم در فرد است. 

 

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با تاکید براینکه پیشگیری از حوادث ترافیکی موضوع پیچیده‌ای نیست؛ ادامه داد: آنچه سازمان جهانی بهداشت در خصوص وظایف مردم برای جلوگیری از مرگ و میر ناشی از حوادث ترافیکی در نظرگرفته است بر روی هفت مورد رفتار مردمی متمرکز شده است؛ این موارد عبارتند از:
• با سرعت رانندگی نکنید؛ (البته باید فهم خوبی از سرعت پیدا کرد و دانست که منظور از سرعت چیست؛ سرعت اصلی‌ترین عامل بروز حادثه و شدت آسیب سرعت است؛ مثلا در سرعت 30 کیلومتر میزان آسیب به عابر پیاده حدود 8 درصد و در حد خراشیدگی است اما وقتی سرعت به 40 کیلومتر می‌رسد میزان آسیب 45 درصد میشود و این میتواند مثلا موجب شکستگیهای استخوان ران و دست شود.)

 

•کمربند ایمنی بسته شود؛ (ما توانسته‌ایم در کشور خود از نظر فرهنگی، بستن کمربند ایمنی را تنها برای راننده پوشش دهیم نه برای همه سرنشینان؛ تصور همگان اینست که فقط راننده موظف به بستن کمربند ایمنی است درحالیکه نه تنها راننده بلکه همه سرنشینان عقب و جلو باید کمربند خود را در حین رانندگی ببندند؛ فیلم‌ها و شواهد علمی نشان میدهد اگر سرنشین جلو کمربند خود را نبسته باشد نه تنها خود دچار آسیب دیدگی میشود بلکه راننده‌ای را که کمربند بسته حتی در سرعت 30 کیلومتر دچار مخاطره می‌کند.)

 

•کلاه ایمنی باید برای همه استفاده کنندگان از موتور رایج شود؛ (متاسفانه کلاه ایمنی در برخی و شاید غالب  موتورسواران ایرانی مانند کلاههای ایمنی در کارگاههاست و هیچ گونه اثر حفاظتی ندارد درحالیکه دنیا کم کم به سمت کلاههای ایمنی که ایربگ دارد پیش رفته است؛ از طرفی استفاده از کلاه ایمنی برای همه راکبین موتور، برای همگان نهادینه نشده است.)

 

•دیده شدن یا به عبارتی visibility برای تمام کاربران و بخصوص عابرین پیاده ضروری است؛ (در سیستم حمل و نقل همه چیز به خصوص عابر پیاده باید خوب دیده شود، برای این امر استفاده از لباسهایی که دید بیشتری در شب دارند سفارش می‌شود، این موضوع نیز در کشور ما تقریبا فراموش شده است.) البته این موضوع به این مهم نیز اشاره دارد که هم خوب ببینید و هم خوب دیده شوید؛ این مسئله‌ای است که در کشور ما جدی گرفته نشده و هر روز شاهد مرگ و آسیب برخی هموطنان عزیز هستیم.

 

•راننده باید هوشیار باشد؛ (افرادی که از الکل، مواد روان گردان و مخدر استفاده میکنند نباید رانندگی کنند زیرا عدم هوشیار موجب کاهش سرعت عکس‌العمل است.)

 

•استفاده از صندلی ایمنی اطفال لازم است؛ (استفاده از این نوع صندلی باتوجه به سن کودک بسیار توصیه می‌شود؛ صندلی اطفال باید در دسترس بیشتری قرار بگیرد و فرهنگ آن در جامعه جا بیافتد؛ بافت نرم گردن کودکان در حوادث ترافیکی در معرض آسیب زیادی است.)

 

•استفاده از تلفن همراه، صحبت کردن و ارسال پیامک در حین رانندگی ممنوع است؛ (استفاده از تلفن همراه چه با گوشی و چه با هندزفری باعث کاهش میدان دید میشود و رفتار مخاطره آمیزی است.)

 

وی با بیان اینکه اگر همین چند مورد در جامعه جا بیافتد، بار بسیار زیادی از مرگ و میر ناشی از حوادث ترافیکی کم میشود؛ قدری هم در مورد کنگره ملی سلامت در حوادث و بلایا که در اردیبهشت سال جاری برگزار میشود توضیح داد و گفت: یکی از پنلهای این کنگره مقولهای تحت عنوان system approach  یا رویکرد سیستمی در حمل و نقل را بررسی میکند؛ این روش در مقابل روشهای سنتی که عمدتا در کشورهایی مانند ایران هنوز وجود دارد، بررسی میشود و اگر در این روش موفق نشویم باید بر مقوله مدیریت سرعت تمرکز کنیم؛ اما نسخه دورنمای صفر برای مردم کشورهای با درآمد بالا در حال حاضر یکی از بهترین شیوه بر تغییر سیستم است که ما نیز باید آن را مورد توجه قرار دهیم.

 

دکتر خراسانی در پایان متذکر شد: مدیریت سرعت یکی از ارکان اصلی است؛ در این مقوله گفته میشود مثلا در محیط دانشگاه، بیمارستان و محیطهای اداری که امکان برخورد با عابر پیاده وجود دارد، سرعت خودرو نباید بیش از 30- 20 کیلومتر و در داخل شهرها باید بین سرعت 30 و 50 کیلومتر باشد اما در کشور ما محدودیت سرعت بیشتر در جاده‌ها و بزرگراه‌ها در نظر گرفته شده درحالیکه بیشترین برخورد در داخل شهرها اتفاق می‌اُفتد.