به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شهدای مدافع حرم به نقل از خبرنگار سایت افغانستان خبرگزاری فارس، در چند هفته‌ گذشته ولایت شمالی قندوز در افغانستان عرصه‌ درگیری سنگین میان طالبان و نیروهای امنیتی افغان بود.

طالبان اخیراً کنترل شهرستان قلعه‌زال در غرب قندوز را به‌دست گرفتند و همچنین در حال پیشرفت به سمت مرزهای شرقی آن می‌باشند. این پیروزی طالبان سوالات نگران کننده‌ای را در مورد آینده‌ قندوز که طی سال‌های گذشته دو بار برای مدت کوتاهی به‌دست آنان سقوط کرده بود، مطرح می‌کند.

شمال افغانستان که زمانی باثبات پنداشته می‌شد، از زمان خروج نیروهای خارجی در پایان سال 2014 به شکل گسترده‌تری دچار خشونت فزاینده شده است.

دیپلمات نوشت: تنها در هفته‌ اخیر، طالبان شهرستان اشکاشم در نزدیکی مرز تاجکستان در بدخشان را تصرف کردند. ماه گذشته طالبان گستاخانه بر یک پایگاه ارتش افغانستان در ولایت بلخ حمله کردند و ده‌ها سرباز را به قتل رساندند.

 91 هزار نفر در کشور به‌دلیل جنگ‌ و ناامنی در سال جاری آواره شده‌اند

با پیشروی طالبان در شمال افغانستان، مشکل آوارگی تشدید شده است. در حدود 91 هزار نفر در کشور به‌دلیل جنگ‌ و ناامنی در سال جاری آواره شده‌اند که این مسأله، بر وضعیت بحرانی قبلی می‌افزاید.

بر اساس آمار اداره‌ هماهنگی امور بشری سازمان ملل متحد (OCHA)، در سال 2016 این رقم 661000 نفر بود و از مجموع 34 ولایت از 33 ولایت کشور شماری از جابه‌جایی‌های جبری گزارش شده که تا حالا بخش عمده‌ی آن از شمال بوده است.

برای اینکه بفهمیم چرا طالبان چنین تاخت‌وتاز را در منطقه‌ای که از پایگاه سنتی آنان در شرق و جنوب کشور دور است، کردند، باید  بی‌رحمی‌های پلیس‌های محلی افغان و شبه‌نظامیان حامی دولت افغانستان را مدنظر قرار دهیم.

چند سال قبل در سال 2011 فعالیت این گروه‌ها، توسط دیده‌بان حقوق بشر در یک گزارش مفصل برجسته شده بود. این گزارش اتهام سوءاستفاده‌ها، از جمله تجاوز جنسی – و همچنین ارتباط آن را با حکومت مرکزی به‌شکل اجمالی [بیان] کرده بود.

شش سال بعد از آن، این مشکل باقی است و مقام‌های بلندپایه در شمال افغانستان با رغبت می‌پذیرند که رفتار خشن شبه نظامیان حامی حکومت همواره شورشگری را تقویت کرده است.

«یاسین ضیا» والی ولایت شمال‌شرقی تخار اوایل این سال طی مصاحبه‌ای به ما گفت که «برنامه‌ی پلیس محلی در شمال بصورت کامل ناکام بوده و مشکلات بیشتری را ایجاد کرده است. زمانی که آن‌ها مردم محل را اذیت می‌کنند، مردم فکر می‌کنند که طالبان یک جایگزین بهتر برای حکومت می‌باشند».

زمانی که قندوز در سال 2015 برای اولین‌بار سقوط کرد، سقوط آن تنها به‌دلیل آن نبود که نیروهای افغان نتوانند طالبان را مهار کنند.

دلایل پشت تسلط طالبان بر قندوز بسیار ظریف است و ریشه در مناسبات زورمندان محلی و شبه نظامیان وابسته به آنان دارد. به‌ این خاطر که این زورمندان محلی با حکومت ارتباط دارند، شبه‌نظامیان های آنان از مصئونیت برخوردار می‌باشند. 

پلیس محلی در شکست طالبان ناکام مانده است

این گزارش می‌افزاید: چون حکومت مسئولیت‌های امنیتی را در شمال به پلیس محلی افغان واگذار کرده، وظیفه‌ مقابله با طالبان همواره به عهده زورمندان محلی افتاده است.

در نتیجه، این بزرگان قومی قادر به ایجاد شبه‌نظامیان خود و تقویت آنان بوده، که وضعیت تاکتیکی سودمندی را برای طالبان ایجاد کرده‌اند.

این به‌خاطر آن است که این گروه‌ها، علاقمند پیگیر دستورکارهای متعدد بر اساس منافع شخصی خود هستند که اغلب با یکدیگر تفاوت دارند و منجر به رقابت و نزاع داخلی می‌گردد. این اختلالات تلاش‌ها برای توسعه‌ی یک جبهه‌ی مشترک در برابر طالبان را تخریب می‌کند.

آقای ضیا وضعیت را به شکل ذیل توضیح می‌دهد: «اولین‌بار که قندوز سقوط کرد به دلیل اختلاف میان چند بزرگ قومی بود. آنها حاضر بودند که طالبان قندوز را فتح کند تا اینکه یکی از آنها بطور کامل بر تمامی بخشهای آن تسلط داشته باشد.

در میان این‌ خبرهای بد از شمال افغانستان، یک خبر خوب در مورد داعش است- گروه تروریستی که حضور خود را در افغانستان، عمدتاً در شرق توسعه داده و با بدنامی هدف بزرگترین بمب غیرهسته‌ای امریکا در هفته‌های اخیر قرار گرفته است- [این گروه] تلاش کرده تا جای پای محکمی برای خود در شمال افغانستان پیدا کند.

حضور ضعیف داعش در شمال افغانستان، منطقه‌ای در نزدیکی آسیای میانه، همچنین توجیه روسیه برای تعامل با طالبان را تضعیف می‌کند.

استدلال مسکو این است که طالبان می‌توانند به‌ عنوان یک عامل بازدارنده در برابر حضور و گسترش داعش در آسیای میانه باشد و تا حالا، مسلماً طالبان به‌عنوان تهدید بزرگتری نسبت به دولت اسلامی برای آسیای میانه عمل می‌کنند.

حمایت روسیه از طالبان تنها مشکلات را برای آسیای میانه بیشتر می‌کند

در ادامه این گزارش آمده است: به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شهدای مدافع حرم به نقل از ‌ها در مورد اتحاد طالبان با جنبش اسلامی ازبکستان توجه کنید. آن‌گونه که ضیا توضیح می‌دهد: «حمایت روسیه از طالبان تنها مشکلات را برای آسیای میانه بیشتر می‌کند. آن‌ها یک سازمان تروریستی را حمایت می‌کنند که در درازمدت به‌لحاظ استراتژیک برای تاجکستان، ازبکستان، و قزاقستان بسیار خطرناک خواهد بود.

ژنرال مک مستر مشاور امنیت ملی امریکا اخیراً گفت که ولادمیر پوتین رییس‌جمهور روسیه با حمایت از طالبان که همپوشانی با گروه‌هایی مانند تحریک اسلامی ازبکستان و گروه‌های تروریستی دیگر که تهدیدات بزرگی را علیه روسیه ایجاد می‌کنند دارند، «برخلاف منافع مردم روسیه عمل می‌کند».

روسیه در مورد همه این موارد آگاهی کافی را دارد،  در نتیجه حمایت روسیه از طالبان به دلیل تحلیل بردن آمریکا  در افغانستان است.