اگر انقلاب را به معنای یک دگرگونی همه جانبه و اساسی و زیر و رو کردن بنیان ها و ساختارهای یک جامعه شامل اوضاع اجتماعی و معیشتی، مسائل فرهنگی و اقتصادی و سیاست های بدانیم. بر اساس این تعریف، یک جنبش اجتماعی عمده که توده های مردم در تشکیل آن دخالت دارند، این دگرگونی را رقم می زند که پشتوانة آن نارضایتی از وضع موجود است.

 به  طور طبیعی، چنین حرکتی در سطح توده های اجتماعی مورد مخالفت عده ای قرار می گیرد که این دگرگونی را به نفع خود نمی دانند؛ پس آن ها هم با تمام توان وارد عمل شده، به هر شیوه ممکن به مقابله با این حرکت می پردازند و همین موجب می شود که هر انقلابی لاجرم نیازمند پرداخت هزینه هایی باشد که حتی ممکن است به قیمت جان افرادی از جامعه تمام شود.

با نگاهی گذرا به تاریخ جهان درمی یابیم که هر چه افق ها و آرمان های یک نهضت متعالی باشد، موانع روبه روی آن نهضت و انقلاب بیش تر، دشمنانش سرسخت تر و از سوی برخی گروه ها و حتی قشر ها با مخالفت بیش تری رو به رو خواهد شد. انقلاب اسلامی ایران در زمره انقلاب های بزرگ جهانی است که بیش ترین دشمنان و مخالفان را داشته و به واسطة ایدئولوژی جهانی اش مورد هجوم همه جانبه قرار گرفته و اگر نبود هزینه های سنگینی که مردم و یاران امام پرداختند، هرگز به ثمر نمی نشست و یا استمرار نمی یافت.

به جرأت می توان گفت که نهضت اسلامی ایران یکی از پرهزینه ترین حرکت ها در تاریخ انقلاب های جهان بوده است؛ بنابراین برای ثمردهی، بسیاری از سرمایه های فکری و عقیدتی خود را در کنار سرمایه های انسانی و مادی فدا کرده و هنوز هم در حال دادن هزینه است و متأسفانه دشمن، جوانان این سرزمین را از این همه هزینه   کردن ها ناآگاه می گذارد.

امروزه دشمن می کوشد بین نسل جوان و نسل اول و دوم انقلاب فاصله بیندازد و آنان را از حرکت ها و رشادت های مردمان آن زمان بی خبر نگاه دارد. به همین سبب است که در دیدار اخیرِ رهبر انقلاب با دانش آموزان، ایشان برای چندمین بار بر اهمیت بازخوانی تاریخ انقلاب تأکید فرمودند که نشان دهنده ضرورت مطالعه و بازگویی آن است.

اگر با بهره گیری از سخنان رهبری، حرکت های انقلابی یاران امام(ره) را به چهار دورة اساسی «نهضت»، «انقلاب»، «تثبیت انقلاب» و «تشکیل دولت» تقسیم کنیم، هر یک از این مقاطع تاریخی دارای برگه های پرافتخاری از رشادت ها و شهامت های مردمان آن دوران است که هیچ گاه عقل های مادی بشری قادر به درک آن ها نبوده و نخواهد بود.

اشاره به چند رفتار انقلابی در دورة نهضت و انقلاب، نسل جوان امروز را با رفتارهای انقلابی نسل اول انقلاب و یاران امام(ره) در آن زمان بیش تر آشنا می کند.

1. شهید آیت الله سعیدی(ره):

در حادثة 15 خرداد 1342 که حضرت امام دستگیر و زندانی می شود، آیت الله سعیدی برای تبلیغ در کویت به سر می برد. وی از طریق رادیو از اوضاع داخلی ایران آگاه شد و همراه دیگر روحانیون مبارزی که در کویت بودند، از جمله آقایان حجت الاسلام وحیدی و آیت الله سیدعباس مهری با نوشتن نامه هایی به مراجع مقیم نجف آنان را از خطری که جان امام را در ایران تهدید می کرد مطلع کردند. شهید سعیدی به این کار بسنده نکرد و به رغم آگاهی از حضور مأموران امنیتی شاه در کویت، در حسینیة «نخیحیل» کویت به منبر رفت و دستگاه شاه را به باد انتقاد گرفت؛ بدان گونه که ایرانیان مقیم کویت و حتی نیروهای اطلاعاتی شاه را به شگفتی واداشت. شهید آیت الله سعیدی از همان آغاز نهضت، خود را برای نهضت چنان هزینه کرد که در همان دوران نهضت و در زندان به شهادت رسید.

2. شهید حجت الاسلام والمسلمین محمدعلی منتظری(ره):

در اردیبهشت ماه سال 1344 که مصادف با ایام محرم الحرام بود، مرحوم محمدتقی فلسفی از خطبای بزرگ ایران اسلامی در مکان های متعددی به منبر می رفت. در یکی از منبرها پس از پایان وعظ ایشان صدایی در بین مردم طنین انداز شد که: «خدایا! دست های ناپاکی را که دستور قطع دست آیت الله خمینی را داده اند برای همیشه محو و نابود کن.» سپس ادامه داد: «به سلامتی بزرگ پرچمدار عالم تشیع حضرت آیت الله خمینی صلوات بفرستید»… مأموران حاضر در محل، صاحب صدا را شناسایی و دستگیر کردند و معلوم شد این جوان 21 ساله، محمدعلی منتظری نام دارد. شهید محمد منتظری پس از سال ها مجاهدت در ایران و خارج از کشور در دوره نهضت و انقلاب در دوره تثبیت انقلاب به شهادت رسید.

آن چه در آن زمان قابل توجه است، هزینه کردن یاران امام برای یکدیگر بود. آنان برای پشتیبانی مالی، فکری و خانوادگی از یکدیگر از هیچ چیز دریغ نمی کردند؛ رفتاری آموزنده که امروزه یاران امام خامنه ای باید سرلوحه زندگی خود قرار دهند. یاران امام در آن سه دوره برای ماندگاری نام و جایگاه دوستانشان خود را هزینه می کردند.

در آبان 1353 درباره شهید محمد منتظری به ساواک گزارش شد: «در تاریخ 53/7/16 در هیات انصارالحسین در شب 21 ماه رمضان در مسجد موسی بن جعفر (علیه السلام) وقتی چراغ ها خاموش می شود، شخصی ضمن خواندن اشعار انقلابی می گوید سه روز قبل در خدمت آیت الله خمینی این اشعار را خوانده و آقا هم آن را تأیید کرده اند و پس از آن گفته است تا انتقام خون مرحوم سعیدی را نگیریم آرام نخواهیم نشست و در تاریکی شب ناپدید می شود».

 آن چه بیان شد برگه ای بود از تاریخ پرافتخار نهضت اسلامی که سرشار از روح انقلابی گری است و در هر صفحه از این تاریخ که بنگرید خواهید دید هنرنمایی بی بدیل مردان و زنانی را که با اعتقاد استوار در برابر دشواری ها و فشارهای داخلی و خارجی ایستادند و تا پای جان به مبارزه ادامه دادند. امروزه اگر بخواهیم در مسیر اهداف و آرمان های انقلاب گام برداریم و در راه حفظ و تثبیت آن ها کوشا باشیم، ناگریز از داشتن روحیة انقلابی هستیم که رکن آن اعتقاد به هزینه شدن در راه انقلاب است؛ نه این که انقلاب را سپری برای خود قرار دهیم و به تعبیری، انقلاب را برای خویش هزینه کنیم.

گاهی چنین پنداشته می شود که این روحیه بدون چهارچوب و ضابطه است؛ در حالی  که رهنمودهای رهبر ایدئولوژیک این انقلاب، چهارچوب و مسیر آن را تعیین می کند.

آن چه ضامن پیروزی ما در مبارزه های پیش رو خواهد بود، همین روحیة انقلابی و اندیشه هزینه شدن در راستای اهداف بلند انقلاب ـ و به تعبیری همان اهداف اسلام ـ است و هرگونه غفلت از آن، آسیب هایی جبران ناپذیر را به دنبال خواهد داشت. یکی از عواملی که می تواند ما را از افتادن در دام غفلت نجات دهد، مطالعه زندگی کسانی است که خود را برای انقلاب هزینه  کرده اند.

نویسنده:

محمدحسین تفویضی

فصلنامه فرهنگ پویا شماره 33

انتهای متن/