به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شهدای مدافع حرم به نقل از شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از بلاغ، فاجعه منا در دوم مهرماه سال 94 همزمان با عید قربان در مراسم رمی جمرات در منطقه منا رخ داد.

ازدحام حجاج باعث کشته شدن دست‌کم صدها نفر شد و هنوز آمار دقیق تلفات این حادثه رسماً اعلام نشده است.

مقامات رسمی عربستان دو روز پس از وقوع حادثه تعداد جانباختگان را 769 نفر اعلام کردند و بر اساس مجموع آمار استخراج ‌شده از گزارش‌های جداگانه کشورها، تعداد فعلی جانباختگان 2 هزار و 431 نفر است.

تعداد جانباختگان ایرانی در این حادثه 464 نفر اعلام شده که تمامی مفقودان حادثه تا تاریخ 16 دی 1394 شناسایی و 42 قربانی دیگر در قبورالشهدای مکه دفن شدند.

در پی این حادثه، سه روز عزای عمومی توسط رهبری در ایران اعلام و این حادثه منجر به برآشفتگی طایفه‌ای بین دو دشمن منطقه عربستان وهابی و ایران شیعه شد که یکی از دلایل اساسی این برآشفتگی روابط، ناآرامی‌های خاورمیانه مانند جنگ داخلی سوریه و جنگ داخلی یمن بود.

ایران با 464 جانباخته، بیشترین کشتهٔ شناسایی‌شده را در آسیا داشت و بر اساس آمار به دست آمده، مالی با 312، نیجریه با 274، مصر با 190، بنگلادش با 137 و اندونزی با 129 جانباخته پس از ایران بیشترین تلفات را داشتند.

این واقعه مرگبارترین رویداد تاریخ حج است و واقعهٔ سال 1990 دیگر حادثه حج با بیش از هزار کشته بود که در آن یک هزار و 426 زائر جان باختند.

رویداد سال 1990 هم در مسیر رمی جمرات اتفاق افتاد و رمی جمرات چندین بار دیگر نیز چند صد کشته به ‌جا گذاشته‌ است، از جمله در سال 2006 میلادی، بیش از 360 نفر از حجاج بر اثر ازدحام جمعیت هنگام اجرای مراسم رمی جمرات کشته شدند.

این واقعه در پی مذاکرات سازمان حج و زیارت جمهوری اسلامی ایران با مسؤولان عربستان، به دلیل "استمرار کارشکنی‌های دولت سعودی" منجر به لغو شدن سفر حج برای ایرانیان در سال 1395 شد.

امام خامنه‌ای در پیامی در آستانه فرارسیدن موسم حج در 15 شهریور 1395 با مقصر خواندن حکام سعودی در این فاجعه، از ممانعت مسؤولان سعودی در تشکیل هیئت حقیقت‌یاب بین‌الملل اسلامی برای آشکار شدن زوایای پنهان این فاجعه انتقاد کردند.

دولت هیچ اقدامی برای جانباختگان منا انجام نداد

عالیه آقاجانی همسر شهید منا مردان احمدی در گفت‌وگو با بلاغ، با بیان اینکه دولت می‌توانست اقدامات زیادی برای جانباختگان منا انجام دهد اما هیچ اقدامی انجام نداد، اظهار کرد: با توجه به اینکه رهبری دستور تشکیل و پیگیری کمیته حقیقت‌یاب برای احقاق حق جانباختگان منا را صادر کردند اما دولت اصلا توجه نکرد.

وی افزود: دولت موافق کوتاهی خود نیست و هنوز هم مشخص نشده چرا این اتفاق افتاد.

آقاجانی تصریح کرد: با توجه به اینکه خود در صحنه حضور داشتم، کوتاهی مسؤولان حج الزیارت در آنجا مشهود بود اما آنان اشتباهات خود را نمی‌پذیرند.

همسر شهید منا با اشاره به اینکه در رمی جمرات خانم‌های شیعه شب اعمال خود را انجام می‌دهند و روزها نیز مردان حضور می‌یابند، یادآور شد: حادثه منا در هنگام حضور آقایان اتفاق افتاد و پس از این اتفاق حدود سه روز هیچ اطلاعات درستی داده نمی‌شد و ما خانم‌ها همچنان در چادرهایمان نگران ماندیم.

وی خاطرنشان کرد: دولت ایران برای آنکه شعله فاجعه منا را اندکی خاموش کند به خانواده‌های شهدای منا دستور داد که به وزارت خارجه وکالت بدهند که آنان پیگیر حقشان باشند اما در حال حاضر با توجه به اینکه دو سال از این ماجرا می‌گذرد اما وزارت خارجه اقدامات خود را به این خانواده‌ها اعلام نمی‌کند.

آقاجانی بیان کرد: دولت واضح صحبت نمی‌کند که چه اقدامی انجام داد و با توجه به اینکه قدمی برای شهدای منا بر نداشت به همین دلیل سکوت کرد.

وی گفت: دولت تنها به سهمیه‌ای که به خانواده‌های این شهدا داده وظیفه خود را رفع تکلیف می‌کند، در حالی که ما به دنبال احقاق حق این شهدا هستیم چون احتمال زیادی وجود دارد که این اتفاق نوعی کشتار دسته جمعی باشد.

این همسر شهید منا از دولت درخواست کرد: دولت باید برای احقاق حق افرادی که در حادثه جرثقیل و حادثه منا شهید شدند قدمی بردارد و اگر خودشان نمی‌توانند، به خانواده‌های جانباخته اعلام کنند تا این خانواده‌‌ها خود از دولت عربستان در جامعه بین‌الملل شکایت کنند.

وی عنوان کرد: خود دولت عربستان اعلام کرد که مسیر 204 که حاجی‌های ایرانی در منا در حال عبور از آن بودند مربوط به آنان نبود و اگر این راه مربوط به حاجی ایرانی نبود با توجه به اینکه من و همسرم برای اولین بار به حج رفتیم از کجا می‎دانستیم که این مسیر به رمی جمرات وصل می‌شود.

آقاجانی ادامه داد: مسیر 204 در منا را رئیس کاروانمان حاجی‌ها را به این راه هدایت کرد و این مسؤول نیز تربیت شده حج الرزیارت بود و این نشان می‌دهد مقصر اصلی خودشان هستند و حال باید این سوال را از مسؤولان ایرانی پرسید که چرا اجازه عبور حاجی را به این مسیر دادند و چنین رئیس کاروانی تربیت کردند، پس خود دولت مقصر است که باید پاسخگو باشد که در حال حاضر سکوت کرد.

سازمان حج هیچ پاسخی درباره حادثه منا نمی‌دهد

عادل روئین‌تن فرزند امیر روئین‌تن شهید حادثه منا در گفت‌وگو با بلاغ، درباره خواسته‌های خود از دولت، اظهار کرد: خانواده‌های شهدای منا تحت پوشش بنیاد شهید قرار گرفتند و از خدمات بنیاد شهید استفاده می‌کنند و سازمان حج از مسؤولیت خود در برابر این خانواده‌ها ابا دارد و هیچ‌گونه پاسخگویی برای حوادث منا نمی‌دهد.

وی افزود: نمایندگان خانواده‌های منا در مقابل درب سازمان حج الزیارت تجمع کردند و آنان درباره مشخص شدن کمیته حقیقت‌یاب می‌خواستند با ریاست صحبت کنند زیرا آنان به دنبال این خواسته بودند که پیش از اعزام حجاج جدید، موضوع حوادث منا مشخص شود و حداقل کمیته حقیقت‌یاب تشکیل شده باشد و خانواده‌های داغدار منا به حقیقت برسند اما متأسفانه سازمان حج هیچ‌گونه پاسخگویی در برابر خانواده‌ها انجام نداد.

روئین‌تن تصریح کرد: سازمان حج پاسخی که به خانواده‌های منا می‌دهد آن است که تمامی این خانواده‌ها زیر مجموعه بنیاد شهید هستند و ما نمی‌توانیم پاسخ دهیم و تمامی اقدامات از وزارت خارجه و کنسولگری است و باید به این دستگاه‌ها برای پیگیری مراجعه کنید و تاکنون هم مسؤولیتی را نپذیرفت.

این فرزند شهید حادثه منا تأکید کرد: از دولت انتظار داریم که کمیته حقیقت‌یاب تشکیل دهند و برای حوادث منا فردی مسؤولیت آن را بپذیرد تا مشخص شود مقصر چه کسی است و علت کشته شدن این همه افراد بیگناه چه بوده و اگر فیلمی دارند نشان دهند تا مشخص شود مقصر چه کسی است بنابراین خواسته اصلیمان تشکیل کمیته حقیقت‌یاب است.

وی گفت: تمامی مردم تصور می‌کنند که خانواده‌ها هنگامی که برای مطالبات خود تجمع کردند برای گرفتن دیه بود در حالی که چنین نیست، این خانواده‌ها به دنبال دیه نیستند بلکه ما تنها خواسته‌مان کمیته حقیقت‌یاب است.

روئین‌تن تصریح کرد: هر چند حادثه منا دلخراش‌تر از حادثه سال 1366 نبود به طوری که در آن سال آل‌سعودی با تفنگ دست به کشتار و خونریزی زد اما با این حال امام خمینی(ره) با سیاست خود حج را معلق نکردند و فرمودند که حج باید انجام شود و حال هیچ کدام از خانواده‌های شهدای منا با برگزاری مناسک حج مشکلی نداریم و چون داغدار هستیم توصیه می‌کنیم از این پس خانواده‌ها باید تحت مراقبت بیشتری باشند و سازمان حج باید مسؤولیت بیشتری را بپذیرد تا حجاج با امنیت بیشتری به فریضه حج خود بپردازند.