روزنامه اعتماد در یادداشتی به قلم الیاس حضرتی فعال سیاسی و نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس، در دهمین دوره مجلس شورای اسلامی، نوشت: حداقل 20 نفر را کشت و زخمی کرد. وی از معدود افرادی است که پس از آنکه عملیات را انجام داد توسط پلیس دستگیر شد، هرچند با اصابت گلوله نیز مواجه و فعلا زخمی شده است. این رویداد می‌تواند حایز چند نکته قابل توجه باشد که نباید از آنها غفلت کرد.

1- از هنگام روی کار آمدن ترامپ چندین عملیات مشابه در ایالات متحده انجام شده است. برخی از مهم‌ترین آنها اصولا ریشه تروریستی به معنای متداول را ندارند، بلکه ریشه در بیماری جامعه امریکا دارند که یکی از علائم این بیماری نیز ریاست‌جمهوری ترامپ است. حمله مسلحانه به مردمی که برای شرکت در یک کنسرت در لاس‌وگاس جمع شده بودند و بزرگ‌ترین کشتار از نوع خود را رقم زد، از این جمله است.

البته در آنجا دستوری از جانب ترامپ صادر نشد که به ریشه‌های اجتماعی و سیاسی و روانی این فاجعه رسیدگی شود. بخشی دیگر از این رویدادها تروریستی بوده‌اند ولی هیچ‌کدام شهروندان کشورهایی که از سوی ترامپ محدودیت ورود پیدا کردند نبودند و به طور مشخص هیچ ربطی به ایرانیان نداشتند.

2- برخی افراد گمان می‌کنند که داعش و ترامپ متوجه این بازی خطرناک نیستند. به طور قطع هر دو طرف می‌دانند که درصدد تقویت یکدیگر هستند. داعش با این عملیات، ترامپ را تقویت می‌کند و ترامپ هم با افزایش فشار و اعمال محدودیت و تبعیض، خوراک و فضای لازم برای داعش ایجاد می‌کند که از میان خیل بزرگ ناراضیان، یارگیری کند. این فرآیندها به نوعی تشدیدکننده هستند. به این معنا که نتایج حاصل از اقدامات طرفین به آرامش کمک نمی‌کند، بلکه طرفین را در انجام اقدامات خصمانه خود علیه دیگری باانگیزه‌تر و باقدرت‌تر می‌کند.

3- شاید تعجب‌آور باشد، ولی بخش مهمی از تروریست‌های داعشی، از اتباع جمهوری‌های مسلمان‌نشین اتحاد جماهیر شوروی سابق هستند؛ کشوری که این روزها قرار است یکصدمین سالروز انقلاب کمونیستی در آن باشد. صد سال پیش هنگامی که کمونیست‌ها در این کشور مستقر شدند، گمان می‌رفت که براساس نظریه ماتریالیسم دیالکتیک دوران مذهب و عقاید آن به سر آمده است و وارد دوران علم شده‌ایم. بیش از هفتاد سال با شدیدترین شیوه‌ها علیه گرایش‌های مذهبی و نهاد مذهب در کشورهای آسیای میانه و آذربایجان و ازبکستان، ترکمنستان، تاجیکستان و… مبارزه شد.

حداقل سه نسل تحت آموزش‌های کمونیستی قرار گرفتند و گمان می‌رفت که مذهب در این جمهوری‌ها امری تاریخی است. ولی هنگامی که اتحاد جماهیر شوروی فرو پاشید، به یک‌باره معلوم شد که نه تنها مذهب به حاشیه نرفته بود، بلکه بدترین و افراطی‌ترین نوع آن از ویرانه‌های کمونیست سر برآورد و دود نخستین اقدامات تروریستی آنها در مسکو به چشم روس‌ها رفت. هنگامی که شب‌وروز از تروریست‌های چچنی در عذاب بودند. این درس مهمی است که از نحوه مواجهه با مذهب و هر نوع فرهنگ دیگری حتی فرهنگ غیرمذهبی باید آموخت. مردم موم نیستند که در دست سیاستمداران به هر شکلی در آورده شوند.

4- حادثه نیویورک نشان داد که تروریست‌ها دیگر نیازمند بمب و اسلحه نیستند. وسیله ترور در دسترس‌تر از آن است که به ذهن‌مان می‌رسد. کافی است یک خودرو داشته باشید و یک خیابان جمعیت تا اقدام تروریستی به بهترین صورت موردنظرشان محقق شود. اقدامات تروریستی از این نوع در لندن و حمله به عابران روی پل وست‌مینستر، در نیس فرانسه و در مارسی و پاریس، در آلمان، در اسپانیا، در انگلیس و اکنون در قلب امریکا یعنی نیویورک، نشان می‌دهد که انسان‌ها خودشان به بمب و مسلسل تبدیل شده‌اند و دیگر نیازی به بمب و اسلحه ندارند.

بنابراین هسته‌های تروریستی می‌توانند تک‌نفری باشند و به صورت کنترل از راه دور و اینترنت و شبکه‌های مجازی هدایت شوند، حتی نیازی به هدایت مستقیم ندارند، بلکه کافی است به صورت غیرمستقیم مورد خطاب قرار گیرند. بنابراین دنیا برای مقابله با آنها باید به فکر راه‌های دیگری باشد. این نکته نیز در این ماجرا جالب است که چرا این فرد فاقد اسلحه بود. آن هم در کشوری که حدود 300 میلیون اسلحه در آن در دست مردم است؟ به نظر می‌رسد که آوردن اسلحه اسباب‌بازی و عدم استفاده از اسلحه واقعی، پیام روشنی برای سیاستمداران است که تروریسم به عصر جدیدی وارد شده است، بهتر است فکر دیگری کنند.

5- حمله به مردم در نیویورک هنگامی مهم‌تر به نظر می‌رسد که متوجه می‌شویم دونالد ترامپ به عنوان رییس‌جمهور امریکا، شلنگ بنزین را روی این آتش گرفته است و دقیقا در جهت خواست تروریست‌ها عمل می‌کند، همچنان که تروریست‌ها و داعش نیز در راستای خواست او رفتار می‌کنند. وی دوباره منطق دوگانه خود را به معرض نمایش گذاشت و نشان داد که نمی‌تواند منصفانه و بی‌طرفانه در برابر حوادث رفتار کند. رفتارهای مشابه دیگر که ریشه غیرتروریستی داشته‌اند، از نظر او اهمیت و ارزش کافی برای مقابله ندارد، ولی در این مورد خاص قضیه فرق می‌کند، او به سرعت خواهان اعمال محدودیت‌های ویزایی و نیز تشدید مجازات مجرم شده است. این دوگانگی بلای سیاست امریکایی در مواجهه با تروریسم است.

*منبع: روزنامه اعتماد،1396،8،13
**گروه اطلاع رسانی**2059**9131**انتشاردهنده: شهربانو جمعه