گروه گزارش
سرانجام رژیم سعودی به قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار منتقد دولت آل سعود اعتراف و اعلام کرد که این روزنامه‌نگار بعد از درگیری در کنسولگری این کشور در اسلامبول کشته شده است.
بهترین تحلیلی که می‌توان از این سناریوی دست‌ساز عربستان، آمریکا و رژیم صهیونیستی داشت اظهارات اخیر سیدحسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان است که گفت، آل سعود با این سناریوی ساختگی آبروی خود را برد و وجهه خود را همچون نقشی که در جنایات یمن به عهده دارد خدشه‌دار کرد.
حدود سه هفته طول کشید تا عربستان بتواند مسئولیت این حادثه را بپذیرد و روایتی ساختگی از قتل جمال خاشقجی ارائه کند، روایتی که نه تنها افکار عمومی را قانع نکرده است بلکه بر ابهامات این قتل برنامه‌ریزی شده افزوده است.
بیانیه دولت سعودی در شرایطی منتشر شد که پیش از این عربستان بارها مسئولیت قتل خاشقجی را رد و تاکید کرده بود که وی از ساختمان کنسولگری عربستان در اسلامبول خارج شده است.
قبل از بررسی و تجزیه و تحلیل قتل خاشقجی و گفت‌وگو با کارشناسان این حوزه بهتر است با این روزنامه‌نگار منتقد دولت سعودی آشنا شویم.
جمال خاشقجی کیست؟
جمال خاشقجی نویسنده و روزنامه‌نگار 59 ساله سعودی است که بعد از ولیعهد شدن «محمدبن سلمان» به دلیل داشتن نظرات مخالف در امور داخلی و انتقاد از آل سعود، از بیم بازداشت ترجیح داد در آمریکا بماند. او می‌توانست در عربستان بماند و تبلیغ‌کننده و تاییدکننده مقامات سعودی باشد اما ترجیح داد حقیقت را بگوید و واقعیاتی از رژیم آل سعود را در روزنامه آمریکایی «واشنگتن پست» منتشر سازد و چه بسا که همین افشاگری‌ها در این روزنامه سناریو برای قتل او را با کمک آمریکا رقم زد.
خاشقجی زمانی که برای ثبت امور ازدواج جدید خود به مراکز دیپلماتیک کشورش در آمریکا مراجعه می‌کند با این پاسخ روبه‌رو می‌شود که باید به کنسولگری سعودی در اسلامبول ترکیه مراجعه کند. او چهار روز قبل از حادثه یعنی جمعه 28 سپتامبر(6 مهرماه) به کنسولگری مراجعه می‌کند اما به او می‌گویند که روز سه‌شنبه اسنادش حاضر خواهد شد.
روز حادثه پس از تماس کنسولگری به او گفته می‌شود راس ساعت سیزده به مرکز مراجعه کند اما پس از آنکه مراجعه کرد هرگز دیده نشد که از این مکان خارج شود و نامزدش همچنان منتظر او مانده بود ولی خبری از او نشد، سه روز بعد منابع امنیتی ترکیه اعلام کردند که او در کنسولگری عربستان کشته شده و جسدش تکه‌تکه شده است. سرانجام 18 روز بعد در تاریخ 20 اکتبر(28 مهرماه) عربستان سعودی به شکل رسمی و از زبان دادستان این کشور اعتراف کرد که او در نتیجه مشاجره و درگیری در کنسولگری کشته شده است اما این روایت را هیچ‌کس باور نکرد.
سپر بلای قتل خاشقجی
با اینکه خبرگزاری رسمی عربستان(واس) به نقل از دادستان کل عربستان اعلام کرد که این روزنامه‌نگار منتقد سعودی در درگیری فیزیکی کشته شده است و برای این منظور دو مقام امنیتی را نیز سپر بلای این قتل کرده و نام آنان را به عنوان متهم اصلی پرونده خاشقجی معرفی کردند اما بر کسی پوشیده نیست که دست‌های زیادی پشت پرده این جنایت قرار دارد که به تدریج افشا خواهند شد.
«داوود شجاعی» کارشناس ارشد روابط بین‌الملل و آگاه به مسائل منطقه در گفت‌وگو با گزارشگر کیهان می‌گوید: «اعتراف مقامات عربستانی به قتل خاشقجی آن هم بعد از سه هفته اما و اگرهای بسیاری دارد، چرا که اگر عربستان به این صراحت و راحتی فهمیده بود که عاملین قتل جمال خاشقجی چه کسانی هستند چرا این قضیه را از همان ابتدا برملا نکرده بود و بعد از گذشت این همه روز تحت تاثیر افکار عمومی مجبور شد اعتراف کند. در واقع عربستان چاره‌ای جز پذیرش قتل خاشقجی در کنسولگری این کشور نداشت و اکنون در تلاش است به نحوی خود را از این باتلاق خارج کند و با متهم کردن دو تن از مقام‌های اطلاعاتی و امنیتی، محمدبن سلمان ولیعهد را از این اتهام تبرئه کند.»
وی اضافه می‌کند: «جالب اینجاست که «سعود القحطانی» مشاور دفتر سلطنتی و «احمد عسیری» معاون رئیس سازمان اطلاعات عمومی که توسط ملک بن سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان از کار برکنار شده‌اند از مقامات خاص و نزدیک به پادشاهی آل سعود بوده‌اند. عسیری فرد نزدیک به ولیعهد عربستان شناخته می‌شود و در اکثر نشست‌هایی که مقامات عربستان دارند حضور می‌یابد. القحطانی نیز از نزدیکان محمدبن سلمان شناخته شده و همیشه همراه بن سلمان دیده می‌شود. در واقع به نظر می‌رسد پادشاه عربستان و ولیعهدش در یک طرح مشترک تصمیم گرفتند قضیه خاشقجی را فیصله دهند تا بیش از این باعث آبروریزی آنها نشود و این مقام‌های اطلاعاتی را سپر بلای طرح مشترک خود کردند.»
به گفته این کارشناس عربستان تصور می‌کند که پس از جنایاتی که در جنگ یمن مرتکب شد و باتلاقی که در آن گرفتار شده دیگر نمی‌تواند خود را درگیر یک جنایت حقوق بشری دیگر کند و ترجیح داده است با به عهده گرفتن این قتل و عنوان کردن اسامی ساختگی و نمایشی این غائله را پایان دهد. اما نمی‌داند که دست این رژیم در قتل عام صدها و هزاران زن و کودک و شهروند بی‌گناه یمنی همچنان در خون آ‌لوده است و هیچ توجیه و تفسیری نمی‌تواند این جنایات حقوق‌بشری را پاک نماید.
وی همچنین می‌گوید: «محمد بن سلمان ولیعهد عربستان به محض رسیدن به این مقام تلاش کرد خود را حامی اصلاحات معرفی کند و در نزد افکار عمومی برای خود مقبولیتی دست و پا کند اما برای از میان بردن مخالفان و منتقدان از جمله جمال خاشقجی از خشونت بی‌رویه ای استفاده کرد که سرانجام تیشه به ریشه خود زد و خود را بی‌آبرو و رسوا کرد.»
ردپای سیا و موساد
تحلیلگران معتقدند پرونده جمال خاشقجی روزنامه‌نگار سعودی از ابتدا تا انتها به سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) و سازمان جاسوسی اسرائیل (موساد) ارتباط دارد چرا که شبکه خبری سی.ان.ان با استناد به روزنامه واشنگتن پست اعلام کرد که سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا قبل از ناپدید شدن خاشقجی تماس‌های تلفنی مقامات عربستان را در مورد نقشه ربودن این فرد شنود کرده است. اما چرا پس از اطلاع از این موضوع او را باخبر نکرده بودند. به اعتقاد کارشناسان این احتمال وجود دارد که آمریکا و اسرائیل برای کسب امتیازات بیشتر در ماجرای خاشقجی این اطلاع رسانی را نکرده بودند.
«محمد حامدی» کارشناس مسائل سیاسی در این باره می‌گوید: «ردیابی مسیر اطلاعاتی رسانه‌های صهیونیستی به خوبی نشان می‌دهد که رژیم صهیونیستی در پرونده قتل خاشقجی دست داشته است و از حامیان اصلی این پرونده بوده است، چرا که از همان زمان که محمد بن سلمان به عنوان ولیعهد عربستان انتخاب شد رسانه‌های صهیونیستی به تعریف و تمجید از او پرداخته و او را اصلاح‌طلب و دوست اسرائیل معرفی کردند و در مقابله با فلسطینی‌ها روی او حساب باز کرده بودند. از طرف دیگر خود محمد بن سلمان نیز از اینکه روابط نزدیکی با اسرائیل دارد واهمه‌ای نداشت و اگر در گذشته کشورهای عربی سعی می‌کردند روابط خود را با اسرائیل به صورت پنهانی و محرمانه نگه دارند اما محمد بن سلمان این رویه را کنار زد و به صورت علنی و آشکارا خود را دوست اسرائیل نامید. همین مسئله موجب شد که سران تل‌آویو حامی و پشتیبان محمد بن سلمان باشند و مسلما از منتقدان و مخالفان او دل‌خوشی نداشته باشند.»
وی اضافه می‌کند: «حتی چندی پیش که هنوز عربستان این جنایت را برعهده نگرفته بود رسانه‌های صهیونیستی نوشتند اگر دست محمد بن سلمان در این حادثه مشخص شود این مسئله برای اسرائیل یک فاجعه به حساب می‌آید. چرا که اسرائیل به عربستان به عنوان یک متحد در منطقه نگاه می‌کند و برای مقابله با ایران و حزب‌الله و فلسطین نیاز به محمد بن سلمان دارد.»
حسین شیخ‌الاسلام سفیر سابق ایران در سوریه و معاون بین‌الملل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در این باره می‌گوید: «به اعتقاد من کنسولگری عربستان در اسلامبول با دفتر محمد بن سلمان تماس گرفته و طبق دستور مستقیم او این اتفاق افتاده است و محمد بن سلمان که فردی جاه‌طلب کم‌عقل و کم‌فکر است بدون فکر کردن و بدون مشاوره صریحا دستور قتل خاشقجی را صادر کرده است.»
وی اضافه می‌کند: «آمریکایی‌ها در تلاش هستند تا این قضیه را به طریقی ماست‌مالی کنند چون به هر شکل بن سلمان همانند گاو شیردهی است که به آنان شیر می‌دهد اما محمد بن سلمان بالاخره چوب نادانی خود را خورد و اکنون مهره‌ای سوخته است. بن سلمان سیستم انتقال قدرت را به هم ریخت، مذهب وهابیت را از هم پاشید، ارتباطات خانوادگی را به هم زد، سیستم قواعدی را از هم پاشید و چیزهایی که نظام سعودی را برپا داشته بود از بین برد، آبروی عربستان را در ایجاد رابطه با اسرائیل از بین برد و در یمن مصیبتی برای سعودی‌ها ایجاد کرد که ناامنی برای خود به وجود آورد و با خرید این همه اسلحه هیچ غلطی نتوانست بکند.»
به نظر می‌رسد گرچه آمریکا تهدیدات شدید‌اللحنی در خصوص مجازات عربستان در این پرونده مطرح کرده است اما سیاستگذاران این کشور تمایلی به مجازات مهره اصلی خود در عربستان ندارند، آنها تمامی قراردادهای صدها میلیارد دلاری دوسال اخیر را مدیون محمدبن سلمان و آرمانگرایی‌های وی برای رسیدن به حاکمیت عربستان می‌دانند علاوه بر اینکه جارد کوشنر داماد و مشاور دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا از مدافعان اصلی بن سلمان در کاخ سفید است.