چکیده حضور حجم گستردۀ توأم با ظرفیت های فکری و بلاغی داستان های پیامبران در قرآن کریم، مایۀ پذیرش نقش های گوناگون از سوی این قصص قرآنی در عرصة شعر فارسی شده است. در این میان، گستردگی رخدادهای دورة حیات و تنوّع ابعاد شخصیتی حضرت موسی کلیمالله(ع) در قرآن، بهویژه تقابل او با نیروهای مخالف […]
چکیده
حضور حجم گستردۀ توأم با ظرفیت های فکری و بلاغی داستان های پیامبران در قرآن کریم، مایۀ پذیرش نقش های گوناگون از سوی این قصص قرآنی در عرصة شعر فارسی شده است. در این میان، گستردگی رخدادهای دورة حیات و تنوّع ابعاد شخصیتی حضرت موسی کلیمالله(ع) در قرآن، بهویژه تقابل او با نیروهای مخالف در چندین جبهۀ اعتقادی، سیاسی و اقتصادی، سبب شدهاست سرایندگان فارسیزبان هریک بهتناسب افق فکری خود دریافت های گوناگونی از آن بهعمل آورند و به دلیل اشتمال آن بر گزیده های حکمت و عرفان و چکیدۀ نظریّات تعلیمی صوفیه و اهل تصوّف، آن را آیینۀ طریقت و دستورالعمل آموزههای خود قرار دهند. موضوع این مقاله، تحلیل کارکردهای چندگانۀ داستان موسی(ع) در شعر فارسی با تأکید بر نقش و بنمایه های تعلیمی و تربیت عرفانی آن، بر پایۀ دو شیوة سندکاوی و بررسی توصیفی است. بر اساس این پژوهش، کارکردهای این قصّه در شعر فارسی دارای چهار گونۀ ستایشی، وصفی، تعلیمی و عرفانی است و دو کارکرد اخیر، افزون بر هم سویی با اهداف قرآنی آن، از جذّابیت، لطایف عرفانی، دلالت های معنایی چندگانه و نقشهای انگیزشی و اقناعی برخوردار است و بههمینسبب، در نظام تربیت اجتماعی و تعلیم باطنی ایرانیان پیوسته بهعنوان «رسانة» تربیتی و معرفتی مورد توجّه بودهاست.
کلیدواژه ها: قصص قرآن؛ کارکردهای داستانی؛ ادبیات تعلیمی؛ موسی(ع)؛ شعر فارسی
نویسندگان:
احمد امیری خراسانی: استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
محمدرضا صرفی: استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
عباس زاهدی: دانشجوی دکتری بخش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
فصلنامه پژوهش های ادبی – قرآنی – دوره 5، شماره 1 – شماره پیاپی 17، بهار 1396.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
تمامی حقوق این سایت مربوط به تیم نجف آبادنیوز است.
طراحی سایت : نجف آبانیوز