محمدرضا مرادیجمال خاشقجی روزنامهنگار منتقد سعودی سهشنبه 10 مهرماه برای دریافت مدرکی دال بر متارکه با همسر سابقش به کنسولگری عربستان در اسلامبول رفت و هیچگاه بازنگشت. در ابتدا تصور بر این بود که وی دستگیر و به ریاض انتقال داده شده است. اما به زودی اسناد قتل وی منتشر شد. بنابر اطلاعات منتشر […]
محمدرضا مرادی
جمال خاشقجی روزنامهنگار منتقد سعودی سهشنبه 10 مهرماه برای دریافت مدرکی دال بر متارکه با همسر سابقش به کنسولگری عربستان در اسلامبول رفت و هیچگاه بازنگشت. در ابتدا تصور بر این بود که وی دستگیر و به ریاض انتقال داده شده است. اما به زودی اسناد قتل وی منتشر شد. بنابر اطلاعات منتشر شده جمال خاشقجی در داخل کنسولگری عربستان به طرز فجیعی کشته و قطعه قطعه شده است. این مسئله باعث خشم جهانی علیه عربستان شد و از همان ابتدا محمد بن سلمان ولیعهد سعودی به عنوان عامل اصلی این قتل معرفی شد. البته دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا تلاش زیادی برای حمایت و حفاظت از بن سلمان کرد و هیچ گاه وی را مستقیم متهم نکرد و حتی اعلام کرد که منافع و قراردادهای مالی برای وی از هر چیز دیگری مهمتر است. اما سازمان سیا در نهایت محمد بن سلمان را به عنوان قاتل اصلی جمال خاشقجی معرفی و سنای آمریکا نیز این مسئله را تایید کرد. قتل جمال خاشقجی فشارهای زیادی علیه عربستان و شخص بن سلمان وارد کرد.
در ابتدا بسیاری از شرکت های معروف جهان انصراف خود را از کنفرانس اقتصادی عربستان اعلام کردند. این کنفرانس که به نشست اقتصادی سالانه «داووس» یا «داووس در صحرا» معروف شده روزهای ۲۳ تا ۲۵ اکتبر (۲ تا ۴ آبان) در ریاض برگزار شد. این مسئله ضربه مهمی بر برنامههای اقتصادی بن سلمان وارد کرد. علاوه بر این حتی ولیعهدی بن سلمان نیز در خطر قرار گرفت. نیویورکتایمز همان زمان تأکید کرد که آمریکا باید برای خانواده سلطنتی سعودی روشن سازد که باید یک ولیعهد جدید پیدا کند، شاهزاده دیوانهای که یک خبرنگار را میکشد، نخستوزیر کشوری را میرباید و میلیونها کودک را به قحطی و گرسنگی میکشاند، هرگز نباید در ضیافتهای شام دولتی حاضر شود، بلکه باید زندانی شود. در این شرایط بن سلمان سعی داشت با انجام یک سفر دورهای به شش کشور عربی و حضور در نشست گروه بیست در آرژانتین مشروعیت از دست رفته خود را بازیابد. اما شدت اعتراضات در کشورهایی مانند مصر، تونس، بحرین، الجزایر و موریتانی به گونهای بود که سفر بن سلمان بر خلاف تصور وی، به محکمهای مردمی برای محاکمه وی تبدیل شد. در نشست گروه بیست نیز بن سلمان با محلی و بی تفاوتی کامل مواجه شد و حتی سران معدود کشورهایی که با وی دیدار کردند بیشتر بر ماجرای یمن و خاشقجی تاکید داشته و به بن سلمان اعتراض کردند. در کل بن سلمان سعی دارد با استفاده از دلارهای نفتی بار دیگر خود را به عنوان مرد شماره یک در سیاست داخلی و خارجی عربستان مطرح کند اما جنایتهای وی باعث شده که قدرت مانور این شاهزاده سعودی بسیار کاهش یافته و نتواند با اطمینان کامل رفتار کند.
مسئله دیگر در مورد یمن است. به دنبال قتل خاشقجی فشارها علیه عربستان در مورد جنگ یمن نیز بسیار تشدید شده است. در این ارتباط بسیاری از کشورهایی مانند آلمان، فنلاند و بلژیک صادرات سلاح به عربستان را متوقف کردند. سنای آمریکا هم با تصویب یک قطعنامه خواستار پایان یافتن حمایت آمریکا از عربستان در جنگ یمن شد. قطعنامه مذکور که با ۵۶ رای موافق در برابر ۴۱ رای مخالف به تصویب رسید، به دولت ترامپ ۳۰ روز فرصت داده است تمامی نیروهای آمریکایی دخیل در جنگ یمن را از این کشور خارج کند. این نخستین بار است که یکی از دو مجلس کنگره آمریکا از قطعنامهای برای خروج نیروهای آمریکایی از جنگی که به تایید کنگره نرسیده است، حمایت میکند. بر همین اساس، برخی سناتورهای آمریکایی، تصویب این قطعنامه را یک «پیروزی تاریخی» نامیدهاند. قطعنامه سنا همچنین از کاخ سفید میخواهد برای ادامه حضور نیروهایی که در یمن با گروههای تروریستی از جمله القاعده مبارزه میکنند نیز از کنگره مجوز بگیرد.
به دنبال فشارهای جهانی بر بن سلمان و تمرکز افکار عمومی بر موضوع یمن زمینه برای برگزاری مذاکرات صلح یمن در استکهلم مهیا شد. دور جدید (دور سوم) مذاکرات صلح یمن از پنجشنبه 15 آذرماه با حضور طرفهای یمنی در شهر استکهلم پایتخت سوئد آغاز شد و به مدت یک هفته ادامه داشت. مذاکرات اخیر استکهلم در شرایطی برگزار شد که در دو سال گذشته طرفهای درگیر در بحران یمن حاضر به حضور در مذاکرات صلح نشده بودند. مذاکرات استکهلم در مورد شش موضوع اختلافی بین طرفین بود. طبق گزارش دفتر «مارتین گریفیتس» نماینده سازمان ملل متحد در یمن، طرفین در خصوص سه مسئله توافق کردند؛ توافق در خصوص شهر الحدیده و بنادر الحدیده، الصلیف و رأس عیسی، ساز و کار اجرای توافق تبادل اسرا و اعلام تفاهمات دو طرف در خصوص تعز. در واقع بن سلمان در مذاکرات سوئد به عنوان بازنده اصلی معرفی شد.
بررسی خواستهها و اهداف ائتلاف سعودی در چهار سال گذشته نشاندهنده این است که ائتلاف سعودی به دنبال اشغال صنعا، عقب راندن انصارالله، نامشروع جلوه دادن انصارالله، بازگرداندن منصورهادی به قدرت و اشغال الحدیده بوده است. اما مذاکرات استکهلم نشان دهنده این است که ائتلاف سعودی به هیچ کدام از اهداف خود در چهار سال گذشته دست پیدا نکرده است. در درجه اول اشغال صنعا توسط عربستان با شکست مواجه شد. در واقع شرکت هیئت صنعا در مذاکرات سوئد در حالی که این هیئت از نمایندگان انصارالله تشکیل شده بود نشان دهنده مشروعیت تسلط انصارالله بر صنعا از نگاه جامعه بین المللی است. علاوه بر این اکنون با نتایج مذاکرات سوئد امنیت شهر صنعا تامین شده و خطر اشغال این شهر را تهدید نمیکند چرا که در صورت اشغال بندر الحدیده مسیر حمله به صنعا نیز هموار میشد. اما مهمترین دلیل پیروزی انصارالله در مذاکرات سوئد به مشروعیتیابی بینالمللی انصارالله مرتبط است. در واقع عربستان و حتی برخی از نهادهای بینالمللی انصارالله را به عنوان یک گروه شورشی و نامشروع میشناختند. اما حضور انصارالله در مذاکرات رسمی سوئد به عنوان نماینده رسمی صنعا نشاندهنده پذیرش انصارالله از سوی جامعه جهانی است و این بزرگترین دستاورد مذاکرات برای انصارالله است. در کل در سال 2018 محمد بن سلمان به دلیل تداوم جنایت علیه یمن و همچنین قتل خاشقجی در فشار بیسابقهای قرار گرفت.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
تمامی حقوق این سایت مربوط به تیم نجف آبادنیوز است.
طراحی سایت : نجف آبانیوز